Cách đây 27 năm, theo sáng kiến của Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng – Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng: ” Cần tổ chức một đoàn thể xã hội, hoạt động hỗ trợ công cuộc chấn hưng và phát triển giáo dục nước nhà“, ngày 29/02/1996, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 122 duyệt y việc thành lập Hội Khuyến khích và hỗ trợ phát triển giáo dục Việt Nam (gọi tắt là Hội Khuyến học Việt Nam).
Hội Khuyến học Việt Nam ra đời đã khơi dậy và phát huy truyền thống hiếu học của dân tộc ta lên một tầm cao mới.
Đáp ứng được lòng mong mỏi của những người tâm huyết với sự nghiệp “trăm năm trồng người” được hoạt động trong một tổ chức xã hội rộng lớn, nhằm thực hiện mục tiêu khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập.
Góp phần thực hiện đường lối, chủ trương chiến lược chấn hưng nền giáo dục nước nhà của Đảng và nhà nước ta trong thời kỳ mới.
Quảng Ngãi, quê hương có truyền thống hiếu học lâu đời. Vì vậy, sau khi Hội Khuyến học Việt Nam ra đời, được Ủy ban nhân dân tỉnh cho phép sau gần 01 năm vận động được sự quan tâm, chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh và của Hội Khuyến học Việt Nam, cùng với sự nỗ lực, nhiệt tình của một số đồng chí tâm huyết với sự nghiệp giáo dục, sự nghiệp khuyến học, Hội Khuyến khích và Hỗ trợ phát triển giáo dục tỉnh Quảng Ngãi (gọi tắt là Hội Khuyến học) được thành lập theo Quyết định số 1358 ngày 18/5/1998 của Ủy ban nhân dân tỉnh.
Hội Khuyến học tỉnh Quảng Ngãi ra đời từ đó và đến nay đã qua 04 kỳ Đại hội:
Đại hội lần thứ I, nhiệm kỳ 1999-2004, tổ chức ngày 15/7/1999; Đại hội lần thứ II, nhiệm kỳ 2004-2009, tổ chức vào ngày 15/12/2004; Đại hội lần thứ III, nhiệm kỳ 2009-2014, tổ chức vào ngày 06/3/2010; Đại hội lần thứ IV, nhiệm kỳ 2023-2023, tổ chức vào ngày 10/4/2023.
Sau ngày Hội Khuyến học tỉnh thành lập, Bình Sơn là huyện thành lập Hội Khuyến học đầu tiên trong năm 1998, đến cuối năm 1999, có thêm 06 huyện, thành phố thành lập Hội Khuyến học là: Đức Phổ, Tư Nghĩa, Nghĩa Hành, Minh Long, Sơn Tịnh và thành phố Quảng Ngãi,…
Như vậy, trong khoảng thời gian hơn 03 năm, 13/13 huyện, thành phố trong tỉnh đã thành lập và tổ chức Đại hội bầu Ban Chấp hành.
Cũng từ đây, phong trào khuyến học tại các đơn vị, địa phương trong tỉnh từng bước hình thành và phát triển mạnh mẽ cả về tổ chức Hội và hội viên.
Chất lượng và hiệu quả hoạt động ngày càng được nâng lên, cuối năm 2023 có 2.626 chi hội, ban khuyến học cơ sở được thành lập trong các thôn, tổ dân phố, cơ quan, đơn vị, trường học, doanh nghiệp…
Số hội viên trong tỉnh là 211.646 hội viên, đạt 16,8% dân số trong tỉnh.
Mạng lưới tổ chức khuyến học và hội viên khuyến học đã phủ kín tận các thôn, tổ dân phố, khu dân cư, tạo thành một lực lượng đông đảo, tích cực tham gia công tác khuyến học, góp phần đáng kể vào việc ổn định và phát triển giáo dục, phát triển kinh tế, xã hội địa phương.
Phong trào xây dựng và phát triển Gia đình hiếu học, Dòng họ hiếu học, Khu dân cư khuyến học, Trung tâm học tập cộng đồng là một nhiệm vụ trọng tâm của các cấp Hội:
Phong trào xây dựng Gia đình hiếu học, Dòng họ hiếu học, Khu dân cư khuyến học và thành lập Trung tâm học tập cộng đồng phát triển mạnh mẽ.
Sau 5 năm vận động (từ 2004 – 2009) đã xây dựng và phát triển được 11.100 gia đình hiếu học, 100 dòng họ hiếu học và đến năm 2023 đã tăng lên 87.900 gia đình hiếu học, 448 dòng họ hiếu học và 542 khu dân cư khuyến học, đây là một sự phát triển vượt bậc đáng khích lệ.
Kết quả đó vừa là nền tảng, vừa là động lực mạnh mẽ thực hiện có hiệu quả các mô hình Gia đình học tập, Dòng họ học tập, Cộng đồng học tập, Đơn vị học tập theo tinh thần Quyết định số 281/QĐ-TTg ngày 20/02/2014 của Thủ tướng Chính phủ trong giai đoạn hiện nay.
Kế thừa kết quả xây dựng Gia đình hiếu học, Dòng họ hiếu học,…trong 02 năm 2014 và 2023, Hội Khuyến học tỉnh triển khai thực hiện thí điểm các mô hình học tập tại 02 địa phương có phong trào tốt là thành phố Quảng Ngãi, huyện Mộ Đức và 12 xã đại diện 6 huyện khác tham gia thí điểm, đã đem lại kết quả tốt.
Từ năm 2023 đến nay, các mô hình học tập được các địa phương triển khai nhân rộng, toàn tỉnh đã công nhận được: 82.097 Gia đình hiếu học, 268 Dòng họ hiếu học, 499 Cộng đồng học tập cấp thôn, tổ dân phố;
396 Đơn vị học tập thuộc xã; 110 Đơn vị học tập thuộc huyện và 7 Cộng đồng học tập cấp xã;
Hoạt động của 158 Trung tâm học tập cộng đồng trong toàn tỉnh đã mở được 4.281 lớp, với 352.494 lượt người tham gia học tập.
Trung tâm học tập cộng đồng là nơi để nhân dân cần gì học nấy, học tập liên tục, học tập suốt đời như Bác Hồ đã dạy.
Song song với công tác vận động, xây dựng tổ chức Hội, phát triển hội viên, xây dựng Gia đình hiếu học, Dòng họ hiếu học, Khu dân cư khuyến học và xây dựng Gia đình hiếu học, Dòng họ hiếu học, Cộng đồng học tập, Đơn vị học tập, Hội Khuyến học các cấp trong tỉnh thường xuyên tuyên truyền, vận động xây dựng quỹ khuyến học, khuyến tài, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm của các cấp Hội để cấp học bổng, giúp đỡ được nhiều học sinh, sinh viên nghèo có hoàn cảnh khó khăn học tập tiến bộ.
Khen thưởng, động viên kịp thời học sinh, sinh viên học giỏi, xuất sắc; học sinh đoạt giải trong các kỳ thi cấp tỉnh, quốc gia, quốc tế.
Tại Hội Khuyến học tỉnh, qua 20 năm vận động quỹ khuyến học, khuyến tài đã vận động được hơn 55,5 tỷ đồng; cấp học bổng và khen thưởng cho học sinh, sinh viên 29.146 suất với tổng giá trị là 52,5 tỷ đồng.
Đặc biệt, từ năm 2011 đến nay, cuộc vận động “Tấm lòng vàng khuyến học” hàng năm Hội Khuyến học tỉnh đã vận động được 18,89 tỷ đồng.
Ngoài ra, Hội Khuyến học các cấp còn phối hợp với ngành Giáo dục, các trường học thực hiện chương trình xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực; phổ cập giáo dục, giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh, phòng chống các tệ nạn xã hội xâm nhập vào học đường, góp phần đáng kể hạn chế học sinh lưu ban, bỏ học, ổn định dạy và học trong các nhà trường và phát triển giáo dục ở địa phương.
Nghị quyết 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về đổi mới căn bản và toàn diện về giáo dục và đào tạo tiếp tục khẳng định:
” Xây dựng nền giáo dục mở, thực học, thực nghiệm, dạy tốt, học tốt, quản lý tốt; có cơ cấu và phương thức giáo dục hợp lý, gắn với xây dựng xã hội học tập “.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn mong muốn mọi người Việt Nam đều được học tập.
Bác còn kêu gọi mọi người dân phải học tập thường xuyên, học tập suốt đời và căn dặn:
Ghi nhận những kết quả đã đạt được trong 20 năm xây dựng và phát triển phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập trong tỉnh, Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen cho Hội Khuyến học tỉnh; Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam đã khen tặng Hội Khuyến học các cấp trong tỉnh 15 Cờ thi đua xuất sắc, 25 Bằng khen, 352 kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp khuyến học” và nhiều phần thưởng cao quý khác cho các cán bộ, hội viên đóng góp xuất sắc cho phong trào khuyến học tỉnh nhà.